Duloong kab Citluo

[Taiwanese Folk Tales]

Logkag Heeng Kao Ku

¡@¡@¡@¡@¡@¡@¡@¡@ --> Folk Tales, selection¶ .. --> EDUTECH Index-T

¡@¡@
¡@Thaozar thvy iawboe kngf ee sii, koekafng oe hiorngtioh tangpeeng ee thienkhofng, toaxsviaf laai thii.

Si afnzvoar, y boeq tii-gaq hiahniq'zharm leq?¡@ Chviar lie zuo'ix thviaf; y si teq kiox Tiong'iofng Svoameh ee log'ar.¡@ Y kiorkorng,
"A'Lok⁺aq, tioh theh lie ee logkag laai heeng ho Kao Ku⁺aq!" Zef taotea si symmih'su leq? Chviar thviaf cit'ee korsu.

¡@ Kofzar ee log'ar lorng boo kag.   Mxkoarn si kafng⁺ee iafsi buo⁺ee, yn ee thaukhag-terng lorng si kngf-lutsud, in'ui hiaf boo hoatkag.     Ar
cyn-zhuobi ee su ciuxsi korng, hit'sii ee kao ciaq u hoatkag, yn ee kag
huisioong suie koq tegpiet hah ti   yn ee bixnheeng, ho yn khvoax⁺khylaai
chinchviu cidee kok'oong tietioh ongkoafn cviaa-u uigiaam.¡
¡@
U-cidjit, cidciaq log'ar u peng'iuo boeq kiet'hwn, y tioh   khix zhamkaf hit'ee hunlea.   Y zay u cinzoe padee log'ar ia oe khix zhamkaf, kitiofng u
y kwkuo ciu teq aix ee a'Hoef.     Sofie, y bolun zvayviu, itteng tioh zngf-hof cinsuie, laai viakoex padlaang ciaq oexsae.
¡@
¡@¡@ Cit'ee sizun,   y hutjieen sviuxtioh korng na boeq koq u-khiecid, thaukhag-terng tioh tix symmih.   Y mafsiong ciu sviuxtioh   kawar-
thauterng ee kag.¡

¡@¡@¡@Twtuo ti cit'ee sizun, u cidciaq koekafng tuy hiaf boeq kengkoex ciu ho log'ar khvoax⁺tioh. Log'ar to hoflea-hoflea kiox y korng "Koe'ar Hviaf peng'afn! ¡@ Lie zheng-gaq ciah'suie, si boeq khix tofui?" Koekafng ciu ixn y korng, "Nar u, goar tagjit lorng ma afnny."¡@Log'ar korng, "Lie mxzay lie thaukhag-terng ee koekoafn ho lie khvoax⁺laai¡@ cviaa-ientaau neq!"¡@¡@ Koekafng korng¡@"Goar ee koekoafn nngfnngr, zhai-boextiaau; na boeq korng ientaau. tioh khvoax kaw'ar ee kag laq."

   Log'ar thox-cide khuix korng: "Aiq. goar nar chiah'phvaymia.   Lirn lorng svizox hiahniq'ientaau,¡ kantvaf goar, thaukhag-terng kngkngf ,
aymmih tof boo.    Goar sviu, cidjit to hor, goar na thafng u lirn citkhoarn hoale ee ongkoafn, mxzay boeq joaxniq'hor leq."
¡@
    Hofsym ee koekafng korng, "Naxsi¡ boeq cioq cidjit naxtvia, goar laikhix zhoe Kaw'ar Hvaif, ka y pethog khvoar'mai leq."   Log'ar korng, "Lie na thafng thoex goar khix ka   y cioq, goar oe ka lie toaxtoa
kafmsia⁺aq."

Koekafng ciu ti thvy tehboeq axm ee sizun, khix zhoe Kaw'ar korng "Kaw'ar Hviaf, Lie armsii boeq hiohkhuxn ee sii, thaukhag-terng ee kag si afnnar phahsngx?" Kaw'ar korng, "Hef nar u buxntoee leq. Goar lorng ma siefn ka zef pag⁺khylaai, khngx tiaxm binzhngg-pvy. Afnny, teq khuxn ee sii ciaq boe khix khoee⁺tioh."¡@

¡@Koekafng korng, "Na si afnny, lie eng'axm khaq-zar hiohkhuxn leq, ciofng lie ee kag cioq goar theh-khix ho goar ee peng'iuo khvoax, ho yn zaiviar lie ciahniq'gaau, oextaxng ka thaukhag-terng ee kag pag⁺khylaai koq taux⁺khylix.    Goar min'arzaix thaozar ciu theh-laai heeng⁺lie."
¡@
¡@Kaw'ar sviu cy'u cidmii naxtvia, y ia mxbiern zhutmngg,   min'afzaix-
thaozar koe'ar ciu oe theh-laai   heeng⁺y, zef nar u symmih mxhor.
Y ciu ka koe'ar tah'exng, ar ciofng thaukhag-terng ee kag   pag⁺khylaai cioq y theh⁺khix.
¡@
¡   Log'ar khvoartioh   koe'ar theqtioh kaw'ar ee kag thngr⁺laai, huisioong hvoahie, ciu kynkirn ciab⁺laai, zawkhix-kaux toaxkviax ee thauzeeng, ciofng hit'ee kag tix⁺khylaai.

Y khvoartioh kviax⁺nih ee kaki, sidzai thaix-thafng ho y hvoahie⁺ee
laq! Lie khvoax, tuy thauterng hiorngtioh tefngkoaan zhwn⁺khylix ee hit'nngxky kag, kab y hit'sieky, tit koq tngg ee khaf uxkaogiah kokuix⁺ee laq! Y juo-khvoax juo tek'ix, tuieciox⁺khylaai, juo-khvoax juo-hvoahie. Y-sengkhw khia-tidtit, cixnliong ciofng hengkharm theeng⁺khylaai. Zu thauterng ee kag, kaux y e axmkurn, koq kaux y ee cienkhaf, cviazox cidtiaau svoax, sidzai thaix-suie⁺aq!

"Goanlaai engkay toxsi afnny ee⁺laq!" Y tuix kaki korng, "Cittuix kag, engkay si tioh ti goar ee thauterng⁺ee laq!" Y huisioong tek'ix, y kafmkag y si chiuxna'ar-lai ee ongzuo, y svy⁺laai ciuxsi zoex-kokuix ee toxngbut. Y-simlai afnny sviu, y ee khapo ia ciu khyn⁺khylaai, ar kynkirn zawkhix boeq zhamkaf peng'iuo ee hunlea.

Kiet'hunseg teq cirnheeng ee sizun, taixkef thviatioh goaxbin, phogka-
phogka ee khapo-sviaf, kvafnar teq thiaobuo ee sviaf . . . . . Zoantviuu ee laang lorng oadthaau khvoax goaxkhao. Lien sinniuu kab kviafsaix ma khvoax tuix goaxbin khix. Ti hiaf, taixkef khvoartioh cidee viar, poextioh goaxbin ee goeqkngf, khia ti mngkhao. Hutjieen, zonggiaam, kokuix ee khie'hwn chiongmoar ti hoextviuu, bolaang zhutsviaf, taixkef lorng siokzeng⁺loqlaai.

Hit'ee viar khia-tidtit, sarn koq tngg ee sinzaai, thauterng u siangzhef ee kag, tehboeq kaux mngkhao ee tefngbin. Taixkef cidsii khvoax-boexzhud hef si sviaflaang.

^{Taixkef zuxjieen thoea'au cidpo, niuxzhud
cidtiaau lo ho Log'ar}kviaa⁺jiblaai. Bolaang kofng'oe, cy'u teq himsiorng y ee iubie ee zusex kab khapo. Citsii, a'Hoef thaau-cidee jixnzhud hit'ee si sviaflaang. Yi korng "Hef kiarm mxsi a'Lok⁺ar leq?"

Ti pvi'ar ee a'Siux, giuo yi ee khaf korng, "Shiie! Mxthafng kofng'oe!" A'Hoef simlai sviu, "Hef si a'Lok, si hit'ee ho laang khvoax-boexkhie, sengkhw lafmlarm ee a'Lok. Y tangsii pviecviaa afnny leq?"

A'Lok cidpo-cidpo, un'ar kviakiaux a'Hoef-hiaf. Y tiaxmtiam boo-kofng'oe. Cy'u khinkhyn ka yi tag⁺cide, ciu ciofng sengkhw kab yi khox-zorhoea. A'Hoef ee sym tidtit thiaux, yi mxbad u citkhoarn ee kafmkag. Yi kafmkag tag'ee laang lorng teq khvoax⁺yi, koq kafmkag yn-nngxlaang kha ti koankoaan, ar ciu'uii lorng tiim⁺lohkhix. . . . . .. .

Ti taixkef tiaxmzeng ee tiongkafn, sinniuu kab sinloong soeasvia'ar ka sugii korng cid'nnexkux oe. Hit'ee sugii ciu kiongkiofng-kerngkexng laikaux a'Lok ee bixnzeeng, korng: "A'Lok Hviaf, a"Lok Siensvy. Sinniuu kab sinloong phaix goar laai ka lie zhefngsi, mxzay lie u boeq ho yn cidee engheng, thafng kab lie zorhoea laai hib cidtviw siong?"

A'Lok sengpeeng toexid-pae ho laang kiox 'Siensvy. Y eng zoex-kokuix ee zusex, khinkhyn ka y tarmthaau, ciu khafn a'Hoef khiekaux thauzeeng.

Kiet'hunseg ti a'Lok ee kongboong-ha, huisioong oanboarn cirnheeng. Ti hit'ee chiuxna'ar⁺nih, mxbad u ciahniq'zonggiaam koq byle ee kiet'hunseg. Taixkef lorng korng, "A'Lok Siensvy ee kongliim, ho taixkef u cit'ee iubie koq kogvar ee thefgiam."

Tngf hunlea soaq, taixkef ciu boeq siesvoax, sinniuu kab sinloong lorng siefn zhutkhix mngkhao saxng langkheq. Taixkef lorng mxkafm lixkhuy, yn long ka a'Lok kab a'Hoef tarmthaau, koq niuxlo ho yn siefn kviaa. Taixkef toex yn zhutkhix mngkhao, ka yn svasii. A'Lok zhoaxtioh a'Hoef ciu afnny baxnban kviaa⁺zhutkhix. Yn cidpo-cidpo lixkhuy hoextngg ciu kviaa⁺khix.

Yn zaiviar hiah'ee laang tidtit teq khvoax⁺yn. Yn ciu lorng boo hoethaau, ar pofchii iugvar ee zusex kab khapo kviaa⁺khix.

A'Lok boo kofng'oe; a'Hoef u-sizuxn'ar eng pvi'ar-bak ka y thaukhvoax⁺cide, ma mxkvar kofng'oe. Yi cy'u toeatioh y un'ar kviaa⁺khix.

Yn hiorngtioh tangpag-peeng botheeng tidtit khix. Yn kviazhud chiuxnaa, kengkoex soatoe, kviakaux cioqthaau-lo. Yn cidpo-cidpo peh-koaan, ar afnny kviaa-cinkuo. Tngf thvy phahphuo-kngf ee sizun, yn laikaux cidee svoakhaxm ee tefngbin. Thauzeeng si svoakog, yn nngxlaang theeng ti hiaf. Citsii, tangpeeng u jidthaau zhud⁺laai. Yn khvoartioh yn-nngxlaang ee viar, ciox ti tuiebin ee svoapiaq.

A'Hoef soeasviaf mng a'Lok, korng, "Larn si boeq khix tofui?" A'Lok theeng cidtaux-kuo ciaq korng, "Larn lorng ykefng toaxhaxn laq. Larn tioh khix zhoe larn-kaki ee thvitoe." Yn-nngxlaang ciu tuy hiaf koq kviaa⁺khix. Y'au cinkuo, bolaang koq khvoartioh yn.

Ti zngsia-citpeeng, koekafng kuimii tarn a'Lok boeq theh kaw'ar ee kag tnglaai heeng⁺y.

Y tafnkaux thvy-kngf, a'Lok ia boo tngr⁺laai. Kaux hitjit ee tiongtaux, huisioong siuxkhix ee kao hionghioong to zao⁺laai, boeq kab y lylun. Koe'ar khvoartioh kaw'ar ciu cviakviaf. Y ciu pviarmia zao. Mxkuo, hit'ee siuxkhix ee kao, nar oe paxng y soaq, ciu tuy.

Hit'ee thaukhag-terng kngf-lutsud ee toaxciaq kawar, teq tuy soeaciaq koekafng! Khvoartioh zef, lorng bolaang kvar oar⁺khix. Larn kaux citmar, ma iao siongsioong khvoartioh kao teq jiog koe'ar. Khoflieen ee koekafng, y tvaf boeq afnnar?

         Bokuo, koekafng zaiviar log'ar ciofng kawar ee kag tix⁺teq, ykefng jibkhix Tiong'iofng Svoameh ee chimsvoaf-lai laq.    Y boeq zhoe yn, ma boo-zhaykafng.     Cy'u ti kawar tuy⁺laai ee sii, cyhor pviarmia zao.   Y cidbin kogkog-kvay, cidbin zao.   Y iao ngrbang log'ar uxcidjit oe ciofng kawar ee kag theh-tngflaai heeng⁺y, afnny biefntid hai y tviaxtvia tioh ho kawar tuy-kaux hiahniq'zharm.    Y ciu peq-khylix khaq-koaan ee sofzai, hioxng tangpeeng ee svoaf toaxsviaf thikiox:   "Logkag heeng Kao Ku!    Logkag heeng Kao Ku!"

       Larn zay, y ee hibang cincior.    A'Lok kab a'Hoef zox afng-bor, y lorng mxkvar kofngzhud thaukhag-terng ee kag si afnnar laai⁺ee.   Y ti armsii boeq khuxn ee sii, ma mxkvar ciofng hit'ee kag pag⁺loqlaai, afnny kwkuo ciu soax pag-boe-khylaai laq.     Hit'ee, ykefng svikwn jibkhix thaukhag-lai.

      A'Hoef ittit sviukorng,    cy'u hor-hietthorng ee log'ar-kafng ciaq oe hoatkag.       Cit'ee sirnliam, kaux yn sofsvy ee log'ar-kviar toaxciaq y'au ma svizud nngxky kag ee sizun, ciu ho yi kohkhaq khaksixn laq.

Yn ti svoalai koeatioh huisioong hexnghog ee jidcie. Mxna afnny, yn ee kviafswn ma lorng ti tag'sofzai ho laang zuntiong zox zoex-kokuix koq u-khiecid ee toxngbut.

       Sii kaux kin'afjit, yn hiah'ee kviafswn iao ti thaozar ee sizun, oe thviakvix hngxhng-hitpeeng koekafng teq kiox ee sviaf, "Logkag heeng Kao Ku! Logkag heeng Kao Ku!"    Mxkuo, yn lorng mxzay cit'ee kiorsviaf si teq korng symmih.

       Thaozar ee jidkngf ciox ti chvizhuix   ee zhawpof, log'ar-kviar lorng boeq khix chitthoo laq.    Lie khvoax, yn ee   thaukhag-terng hit'nngxky cvycvie ee log'ar-kag, kiafmboo cyn-kofzuy?

¡@¡@¡@( Pwnphvy korsu, kofngkhie "sengtiorng", "kakchvie" kab "zuxlip". Zef kab jinkafn ee toxteg, boo-koanhe.)

( Zokciar: Liim Keahioong )

Logkag Heeng Kao Ku ¡@¡@¡@1997 / 8 / 1 sioxngbang¡@1999/ 7/ 6¡@siukae